Intentie vs. Impact: Waarom voelen we ons soms totaal niet gehoord?

We kennen allemaal dat frustrerende moment in een gesprek. Jij weet precies wat je bedoelt. Je hebt het zelfs al eerder benoemd, misschien wel meerdere keren. De ander knikte toen begrijpend, zei zelfs: “Ja, ik hoor je echt,” en toch… in het heetst van de strijd voelt het alsof je volledig langs elkaar heen praat. Hoe kan dat?

Het antwoord ligt in het verschil tussen intentie en impact. We weten precies waarom we iets zeggen, maar we onderschatten hoe de ander het hoort. En tegelijkertijd: hoe vaak denken we niet dat we de ander begrijpen, terwijl we eigenlijk alleen maar filteren door onze eigen bril?

De twee kanten van communicatie

Communicatie heeft altijd een zender en een ontvanger. Het probleem is: we denken vaak dat we kraakhelder zijn als zender, en dat we objectief luisteren als ontvanger. Maar is dat ook echt zo?

• Als zender: Heb ik mezelf echt duidelijk uitgedrukt, of vul ik in dat de ander mij sowieso wel begrijpt?
• Als ontvanger: Hoor ik echt wat de ander zegt, of leg ik er mijn eigen betekenis overheen?

Neem een simpel voorbeeld:

• Zender: “Ik vond het gesprek net lastig.”
• Ontvanger: Huh? Dus je vond mij irritant?
• Zender: “Misschien kunnen we dit efficiënter aanpakken.”
• Ontvanger: Oh, dus ik doe het niet goed?

De ander hoort niet alleen jouw woorden (laat staan wat je non-verbaal uitstraalt), maar ook zijn eigen onzekerheden, ervaringen en interpretaties. Zo ontstaan misverstanden—en als we ons niet bewust zijn van onze aannames, lopen gesprekken vast.

Maar ik was toch duidelijk?

Dit overkwam mij laatst ook. Het ging over een onderwerp dat we al vaker besproken hadden. Ik dacht dat ik duidelijk was. Ik had eerder al aangegeven hoe ik erin stond, en de ander had toen gezegd: “Ja, ik hoor je, ik hoor je echt.”

Toch, tijdens dit gesprek, had ik het gevoel dat ik totaal niet gehoord werd. Mijn woorden leken weg te ketsen. Op een gegeven moment werd ik zó gefrustreerd dat ik mezelf hoorde zeggen: “Ik vind je gewoon een slappe lul.”

En eerlijk? Op dat moment voelde het heerlijk om dat te zeggen. Maar als ik achteraf kijk, droeg het helemaal niets bij aan het gesprek. Ik wilde gehoord worden, hij waarschijnlijk ook. En als twee mensen vooral bezig zijn om gehoord te worden, wie luistert er dan nog echt?

Dat is precies waarom miscommunicatie zo vaak voorkomt, of het nu in persoonlijke relaties is, op de werkvloer of in vriendschappen. Een leidinggevende met de beste intenties kan alsnog weerstand oproepen, een werknemer kan zich niet gehoord voelen, en collega’s kunnen elkaar volledig verkeerd begrijpen. Andere context, dezelfde dynamiek.

Waarom horen we elkaar niet?

Wanneer een gesprek emotioneel geladen raakt, gebeurt er iets geks. We luisteren niet meer om te begrijpen, maar om te reageren. In ons hoofd zijn we al bezig met:

• Hoe kan ik uitleggen dat ik gelijk heb?
• Wat ga ik zo zeggen om mijn punt duidelijker te maken?
• Waarom snapt hij/zij het nou niet?

We vergeten te checken of onze boodschap überhaupt helder was. En nog belangrijker: we vergeten dat de ander hetzelfde doet. We zitten in een soort monoloog, maar dan met z’n tweeën.

De uitnodiging tot verantwoordelijkheid

Dus, laten we eens iets anders proberen:

• Als zender: Check of je boodschap écht is overgekomen. Vraag: “Wat hoor jij als ik dit zeg?”
• Als ontvanger: Check of je interpretatie klopt. Vraag: “Bedoel je dat…?”

Het is makkelijk om te denken: “Hij/zij begrijpt me gewoon niet.” Maar ben je bereid te onderzoeken of jij wel écht helder was? En andersom: ben je bereid om te erkennen dat je zelf misschien ook weleens iets hoort wat nooit zo bedoeld was en zelfs niet eens gezegd is?

Echte communicatie vraagt om verantwoordelijkheid. Niet altijd leuk. Niet altijd makkelijk. Maar wel helder én de sleutel tot échte verbinding.