We hebben allemaal zo’n stem in ons hoofd die voortdurend tegen ons praat. Soms is die vriendelijk zelfs bemoedigend, maar vaak is het onze persoonlijke criticaster. Dat gesprek – je interne dialoog – bepaalt meer in je leven dan je misschien denkt. Het beïnvloedt hoe je je voelt, de keuzes die je maakt, en zelfs je relaties. Gelukkig kun je dat gesprek veranderen!

Wat is de interne dialoog?

De interne dialoog is dat onophoudelijke gesprek dat je met jezelf voert. Het kan variëren van praktische zaken (“Heb ik het gas uitgedaan? Zit de deur op slot?”) tot diepe emotionele overtuigingen (“Ik ben niet goed genoeg voor deze baan, partner… vul zelf maar in”). Dat constante geklets heeft meer invloed op je leven dan je misschien denkt. Je stemming, je zelfbeeld en zelfs je relaties worden erdoor gevormd. Soms is die stem een wijze raadgever, maar eerlijk gezegd gedraagt die zich ook vaak als een hork.

Hoe de interne dialoog je gedrag beïnvloedt

Hier zijn een paar voorbeelden van hoe je interne dialoog je dagelijks gedrag kan sturen.

De strenge criticus: Je hebt een fout gemaakt op je werk. Terwijl de rest van de wereld gewoon verdergaat, begint die interne criticus in je hoofd te razen: “Waarom doe je altijd alles fout? Iedereen gaat dit onthouden!” Een beetje overdreven, maar we hebben allemaal zo’n stem die graag dramatisch uit de hoek komt. Dit soort gedachten kunnen je zelfvertrouwen flink de grond in boren.

Projectie op anderen: Soms schuiven we onze gevoelens af op anderen. Niet expres natuurlijk, het gebeurt gewoon. Je hebt een baaldag en als je thuiskomt lijkt alles wat je partner doet super irritant. Ineens lijkt het alsof de ander het probleem is terwijl je interne dialoog gewoon een slechte bui op iemand anders projecteert. Lekker makkelijk, maar niet bepaald eerlijk.

Zelftwijfel bij beslissingen: Je staat voor een grote beslissing, zoals een carrièreswitch, en je interne dialoog gaat in paniekmodus: “Kan ik dit wel? Wat als ik faal? Wat als mijn goudvis er een trauma aan overhoudt?” Oké, dat laatste misschien niet, maar je begrijpt het punt. Jezelf ondermijnen is een specialiteit van die stem… Voor je het weet, doe je niks uit angst om het fout te doen.

De beren-op-de-weg legger: Je hebt nog geen stap gezet of het doemscenario is al compleet. “Wat als ik straks alles verpest? Wat als iedereen me uitlacht? Misschien struikel ik, breek ik m’n been, wat als wat als? Elk obstakel, groot of klein, krijgt ineens olifantenformaat. En ja hoor, er zijn meer beren op de weg dan bomen in een bos.

De Pietje-preciezer: Deze interne stem maakt van alles een test en wat ken ik deze zelf goed. Of je nou een simpele email schrijft of een taart bakt voor een verjaardag, het moet perfect. “Nee, dit is nog niet goed genoeg! Nog één keer verbeteren, anders valt iedereen over die spelfout en word ik voor altijd gemeden!” Als je niet oppast heb je 16 conceptversies van dezelfde tekst. (Ik spreek uit ervaring!)

Bewustwording van je interne dialoog

Vaak merken we niet eens dat onze interne stem voortdurend aan het woord is. En als we het al opmerken, geloven we de boodschappen nog te veel. Het kan ook confronterend zijn om te beseffen dat je zelf die stem kunt veranderen. Tja, dat betekent verantwoordelijkheid nemen voor je eigen gedrag. En dat kan even wennen zijn. Maar de kracht ligt in de regie over je eigen gedachten.

Hoe doe je dat? Simpel. Begin met jezelf af te vragen:

• Wat zeg ik eigenlijk tegen mezelf op dit moment?
• Klopt dat wel? (Spoiler alert: vaak niet)
• Helpt het me of maakt het de situatie erger?

Verander je interne dialoog

Het goede nieuws? Je kunt die interne dialoog veranderen. Het is niet makkelijk, maar met een beetje oefening kun je je gedachten ombuigen van een constante stroom kritiek naar iets wat je daadwerkelijk helpt. Hier zijn een paar stappen die je kunt nemen (en nee, het is geen hogere wiskunde):

Herken de onzin: Als je merkt dat je jezelf afkraakt of vastloopt in een oud patroon, stop even. Vraag jezelf: “Klopt dit echt?” Vaak zijn het gewoon oude overtuigingen die allang niet meer relevant zijn.

Draai het om: Als je jezelf hoort zeggen “Ik kan dit niet”, probeer dan iets nieuws: “Ik heb dit nog nooit geprobeerd, maar dat betekent niet dat ik het niet kan.” Als die gedachte je vreemd voelt, geef het wat tijd. Soms zitten nieuwe schoenen ook niet meteen soepel.

Wat doet de innerlijke dialoog met je lichaam?

We hebben vaak niet door dat wat we tegen onszelf zeggen ook ons lichaam beïnvloedt. Misschien heb je weleens gemerkt dat je je schouders aanspant of je adem inhoudt als je onder druk staat. Dat is niet toevallig! Je interne dialoog en je fysieke reacties zijn nauw met elkaar verbonden.

Sta je open voor een oefening? Sluit je ogen (oké, nadat je dit gelezen hebt natuurlijk!) en zeg hardop tegen jezelf: “IK MOET!” Merk op wat er in je lichaam gebeurt. Voel je spanning? Merk je een ongemakkelijk gevoel in je buik of misschien trek je je schouders tot aan je oren. Wat voel je precies?

Nu, adem eens diep in en uit. Zeg tegen jezelf: “Ik mag”, of “Ik wil”, of zelfs “Ik kan”. Welke voelt het meest passend voor jou? Voel je verschil in je lichaam? Misschien is er meer ontspanning, ervaar je meer lucht.

Het is fascinerend hoe een simpele verandering in woorden direct invloed heeft op hoe je je voelt, zowel mentaal als fysiek. Het lichaam reageert op je gedachten en op je interne ‘praatjes’. Door dit bewust te ervaren, creëer je ruimte om een andere keuze te maken in hoe je tegen jezelf spreekt.

Door je interne dialoog te veranderen, kun je niet alleen je zelfbeeld en emoties verbeteren, maar ook de kwaliteit van je relaties. Het kost tijd en oefening, maar je zult merken dat je niet meer zo snel vastloopt in oude, destructieve patronen.